آموزش رفتار به کودکان نوپا
هیچ گاه برای آموختن رفتارهای خوب به كودكان نوپا زود نیست . حتی كودكانی كه هنوز قادر به صحبت كردن نیستند یاد می گیرند كه با كمك دستانشان ارتباط برقرار كرده و منظورشان را برسانند . از آن جایی که برای همه ما یادگیری مفهوم شرکت داشتن و به اشتراک گذاشتن درسی در ازای زندگی است، در دوره سنی شیرین بین 2 تا 4 سال بسیار حیاتی و سرنوشت ساز است . هم چنین احوالپرسی صمیمانه خصلتی است که بسیاری از افراد کوچکتر می توانند به مدیریت آن بپردازند، اگر بر مبنای یک سری اصول و قواعد تشویق به انجام آن شوند.
آموزش رفتارها به مانند دیگر ابعاد تربیت و پرورش هرگز امری سهل و آسان نیست.
با سه جمله كوتاه ” لطفاً ، متشكرم و معذرت می خواهم ” شروع كرده و وقتی كودكتان معنای این جملات را درك كرد جملات بیشتری را معرفی كنید
كودكی كه صحبت نمی كند با یادگیری اندكی زبان نشانه می تواند با این جملات ارتباط برقرار كند . به عنوان مثال وقتی از كلمه لطفاً استفاده می كنید همزمان با حركات بدن علامت آن را بكشید . این كار موجب تقویت علامت و جملات شفاهی و كلامی می گردد و راهی برای برقراری ارتباط به كودك ارائه می كند . با تكرار این موضوع كودك آن نشانه را یاد می گیرد و هنگامی كه می خواهد چیزی درخواست كند از آن علامت كه به معنای لطفاً می باشد استفاده می كند .
مصر و ثابت قدم باشید :
یعنی زمانی كه رفتاری را معرفی می كنید به آن پایبند باشید و آن ویژگی و خصلت را چندین بار در روز آموزش داده و تمرین نمایید و آن را بخشی از رفتار فردی نمایید. شاید این كار زمان بر باشد اما كودكان بسیار باهوش هستند و گیرایی بالایی دارند . آموزش زود هنگام رفتارها بسیار با صرفه تر از فراگرفتن آنها در بیرون خانه است .
مدل و الگوی كودكتان باشید :
از آن جایی كه كودكان آیینه تمام نمای نوع رفتار و گفتار شما هستند باعث می شوند كه شما مراقب رفتار و گفتارتان باشید و موجب بهبود شما می شوند.
در مقابل رفتارهای کودک بازبرخوردهایی مثبت داشته باشید: هنگامی كه كودكتان برای ادای كلماتش از زبان اشاره استفاده می كند و یا با صبورانه ایستادن در صف و كمك به دوستی كه در حال جمع آوری اسباب بازی هایش می باشد به نمایش صفت خود كنترل گری می پردازد بازخورد های مثبتی داشته باشید . بگذارید بدانند كه چه رفتارهای مودبانه و محترمانه ای نسبت به دیگران دارند .
شكل گیری رفتارهای مثبت یك شبه اتفاق نمی افتد اما وقتی این رفتارها را در عمل می بینید بسیار افتخار خواهید كرد . دیدن نتیجه كارتان در بیرون از منزل ، در ارتباط با دیگران و یا به هنگام ملاقات با پدربزرگ و مادربزرگ خیلی عجیب نیست
اوقات شاد و مفرحی را با او داشته باشید : به خاطر داشته باشید كه آموزش رفتارها به كودكان اولین مرحله در ترغیب كودكان به بررسی ماورای خودشان می باشد . برخی خانواده ها مشتریان ضد رفتارهایی هستند كه همه قوانین را نقض می كند. به منظور تقویت رفتارهای مثبت از جداول هفتگی استفاده نمایید .
نكات مهم:
آموزش كودك را از 6 ماهگی وی می توانید شروع كنید . وقتی آنها عباراتی و اشاره هایی چون ” بیشتر ، بخور ” را یاد گرفتند به معرفی و آموزش عباراتی چون ” لطفاً ، ممنونم ، سهم ” بپردازید .
** مزایای آموزش زبان نشانه به كودك بسیار زیاد است . وقتی آنها بزرگتر شدند از گوشه اتاق می توانید به آنها
بفهمانید كه تشكر كنند و یا در درخواست هایشان از عبارت ” لطفاً ” استفاده نمایند .
** برای آموزش اهمیت خوب رفتار كردن، از هر فرصتی استفاده نمایید .تا سن 1 سالگی كودك زمان صرف 3 وعده غذا و 2 میان وعده فرصتهای خیلی خوبی برای تمرین هستند .
**در دنیای خودتان به هنگام صحبت با دیگران مثل همسر ، بستگان و دوستان هم بصورت گفتاری و هم به صورت زبان اشاره از عباراتی چون ” لطفاً ” و ” متشكرم ” استفاده نمایید . در این صورت كودكان شاهد و ارزیاب آنچه می خواهید به آنها آموزش دهید خواهند بود . از پرستاران و مراقبان دیگز کودک هم بخواهید كه به شما ملحق شوند .
** وقتی حواس كودك متوجه یك وسیله یا رفتار نادرست شده است بطور غیرمستقیم و به گونهای كه متوجه نشود، حواسش را از آن موضوع خاص پرت كنید.
**موضوعات و ابزار وسوسه کننده ای که کودک در برابر آن نمی تواند استقامت کند از دسترس او دور نگه دارید برای مثال ابزاری مثل تلفن همراه و یا وسایلی را که احتمال بلعیده شدن و ایجاد خفگی در کودک را دارند، در دسترس قرار ندهید.
** اگر کودک رفتارهایی انجام می دهد که برای شما قابل قبول نیست خود را با این رفتارها سازگار نشان دهید و از مخالفت علنی پرهیز کرده و در عوض مثال های مناسبی برای کودک آماده کرده و مثال ها را در مواقع مناسب برای او نقل کنید.
** هرگز کودک را تنبیه نکنید. این روش به هیچ وجه و در هیچ شرایطی جواب نمی دهد. همراه با تحسین ، تمرین و صبر پیش بروید .
**الگوی رفتاری فرزندانتان باشید . كودكان بطور كلی مثالهای والدین شان را دنبال می كنند . بنابراین مراقب باشید كه الگوی خوبی برای فرزندانتان باشید.